Jaarverslag 2008



 

De HVR telde eind 2008 355 betalende leden en 30 relaties, zoals naburige Historische Verenigingen, de krantenredacties en de regio bibliotheken.
Een zichzelf respecterende historische vereniging hoort een monumentenwandeling te hebben: deze ontbrak al jaren en in deze omissie is in 2008 voorzien: de “Monumentenwandeling Oud-Rijswijk” is verschenen, een wandeling langs de vele prachtige rijks- en gemeentemonumenten in het oude centrum. De opgenomen monumenten zijn onder andere het Tollenshuis (Museum Rijswijk, tevens start en eindpunt van de route), de Oude Kerk, Hofrust, de Bonifatiuskerk en De Naald, maar ook een aantal interessante woonhuizen en gevelstenen.
De brochure is voorzien van mooie kleurenfoto’s en prenten. De wandeling duurt ca. 1 ½ uur. Aangezien de gemeente veel expats onder haar inwoners telt, is de brochure ook in het Engels uitgegeven, onder de titel “Old Rijswijk Historic Walk”. De vertaling is geheel belangeloos verricht door het HVR-lid mevrouw Thea van de Graaff.
Met het heengaan van de heer J.P. van Wisselingh betreurt de vereniging het wegvallen van iemand, die zeer lang lid is geweest: het heeft hem behaagd om de HVR een legaat uit zijn nalatenschap te schenken. Een “in memoriam” is opgenomen in het Jaarboek 2008.
De financiële positie van de vereniging is gezond. Per 31 december 2008 bedroegen de reserves van de HVR in totaal € 25 825 , dwz ruimschoots meer dan de normale totale uitgaven gedurende een verenigingsjaar. Naar verwachting zal echter in het lustrumjaar 2009 hier enigszins op ingeteerd worden. De grootste inkomstenposten zijn de contributies van de leden, pakweg € 7000 op jaar basis en de subsidie van de gemeente Rijswijk welke in 2008 € 4658 bedroeg. Het Jaarboek is elk jaar de grootste kostenpost. Afhankelijk van de hoeveelheid kopij en uitvoering in zwart/wit of in kleurendruk bedragen de kosten pakweg tussen de € 10 000 en 12 500. De mede door de HVR bij de Raad van State gevoerde procedure over het bestemmingsplan Ter Nieuburch heeft de vereniging netto niets gekost.
In 2008 werden twee reguliere Algemene Ledenvergaderingen (ALV) gehouden: op 8 mei en op 20 november.
De belangrijkste punten tijdens deze vergaderingen waren:

  • ook dit jaar de voortgang rond de Landgoederenzone en de bouwplannen op de stadhuislocatie (zie verderop bij “Ontwikkelingen Landgoederenzone” en “Ontwikkelingen stadhuislocatie”)
  • goedkeuring van de boekhouding en financiële verslaglegging 2007
  • overdracht van het voorzitterschap van de heer Evert van de Graaff aan de heer Hans van Rossum
  • vaststellen van de begroting  van 2009
  • aansluitend op de ALV van  20 november ontvingen de leden het Jaarboek 2008.

Daarnaast werd er op 31 januari een Bijzondere Algemene Ledenvergadering gehouden:
Tijdens deze vergadering werd de gang van zaken rond de gemeentelijke plannen voor de stadhuislocatie en de bezwaren hiertegen van de HVR voorgelegd aan de leden.
De gemeente Rijswijk organiseerde in 2008 twee bijeenkomsten voor nieuwe Rijswijkers: beide keren heeft de HVR hierbij acte de présence gegeven, hetgeen resulteerde in enkele nieuwe leden.
Het bestuur heeft in het verslagjaar drie nieuwe werkgroepen ingesteld, bestaande uit actieve leden en een bestuurslid:

  • “Verteld verleden”, bestaande uit de dames Netty van Pesch en Lia Boshoven (Rijswijks Historisch Informatiecentrum), de heer Ruud Poortier en vanuit het bestuur mevrouw Joke van Wijk van Brievingh. De doelstelling van deze werkgroep is om door middel van interviews ervaringen en herinneringen van oude Rijswijkers aan het vroegere Rijswijk vast te leggen,
  • “Gefotografeerd en gefilmd verleden”, bestaande uit de heren Henk van Drimmelen, Theo van der Kooij en Fred Kuipers en vanuit het bestuur de heer Hans van Rossum. Deze werkgroep probeert onbekend foto- en filmmateriaal over (oud) Rijswijk dat verloren dreigt te gaan te traceren, waarna het wordt gedigitaliseerd en breed beschikbaar wordt gemaakt en de
  • “Jubileumcommissie”, bestaande uit de heren Theo van der Kooij, P. Roldaan en vanuit het bestuur de heer Rob Wubbels. Deze commissie heeft ideeën en voorstellen ontwikkeld voor het 25-jarig jubileum van de HVR, dat in 2009 wordt gevierd.

Bestuur

Tijdens de Algemene Ledenvergadering van 20 november heeft de heer Evert van de Graaff de voorzittershamer overgedragen aan de heer Hans van Rossum. De heer Van Rossum dankt de heer Van de Graaff voor inzet als waarnemend voorzitter de afgelopen twee jaar, een bestuurstaak die hij heeft vervuld met inzet en enthousiasme, naast het penningmeesterschap. Deze laatste functie blijft hij overigens vervullen.
Het bestuur heeft in 2008 vier keer vergaderd.

Bestuurssamenstelling per eind 2008

De samenstelling van het bestuur is als volgt:
Hans van Rossum, voorzitter
Evert van de Graaf penningmeester
Wim Dammers secretaris / ledenadministrateur
Bram Buijs, vice-voorzitter
Joke van Wijk van Brievingh, lid tevens redacteur Jaarboek
Joop van Munster, lid, tevens voorraadbeheerder
Rob Wubbels, lid
Joost Nicasie, adviserend lid, tevens webmaster

Ontwikkelingen stadhuislocatie

Ook in 2008 was er weer veel discussie over de plannen voor bebouwing van de stadhuislocatie. Op 3 januari is door een aantal belanghebbenden, waaronder de HVR een beroep ingediend bij de Raad van State tegen de goedkeuring door de Provincie van het gemeentelijke bestemmingsplan Ter Nieuburch.
Dit beroep betrof een verzoek tot een zg. "voorlopige voorziening": dit houdt in, dat het beroep een opschortende werking op het bestemmingsplan heeft plaats gevonden. Dat wil zeggen dat er niet met de bouwwerkzaamheden (incl het kappen van bomen) mocht worden begonnen, voordat de Raad van State een definitieve uitspraak had gedaan.
Op 31 januari heeft een zeer ruime meerderheid van de tijdens een Bijzondere Algemene Ledenvergadering aanwezige HVR-leden formeel ingestemd met het voorstel van het bestuur om de gang naar de Raad van State te accorderen. Tevens stemde deze meerderheid van de leden in met een eventuele volgende stap: de Bodemprocedure.
Op 11 maart heeft de Raad van State de door de Provincie afgegeven goedkeuring bij voorlopige voorziening geschorst, hetgeen betekende dat er een definitieve uitspraak in een Bodemprocedure volgde. De hoorzitting van de Raad van State hiervoor vond plaats op 7 november. Op 24 december heeft de Raad van State uitspraak gedaan: zij vernietigde daarin het besluit van het college van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland van 13 november 2007 (dit is de goedkeuring van het bestemmingsplan) voor de plandelen “Maatschappelijke doeleinden” en “Gemengde doeleinden”.  In deze plandelen heeft de gemeente wat de bezoekersaantallen betreft zich ten onrechte beperkt tot de geplande bioscoop, terwijl ook een grand café en detailhandelsvoorzieningen zijn gepland:  bezoekersaantallen die de kritische grens van 250.000 bezoekers per jaar te boven gaan mogen daarom verwacht worden. Om deze reden dient een z.g. m.e.r. (milieu effect rapportage) procedure gevolgd te worden.                                                                                                                                                     De provincie is verder veroordeeld tot het betalen van de proceskosten van de appellanten. De uitspraak van de Raad van State, ’s lands hoogste rechtscollege voor bestuurs, betekent in de praktijk dat de gemeente op de vernietigde onderdelen met een nieuw bestemmingsplan moet komen.

Ontwikkelingen Landgoederenzone

In begin 2008 heeft de gemeente een “Concept Voorontwerp Bestemmingsplan Landgoederenzone” gepubliceerd.
Op 1 april heeft de HVR-voorzitter de heer Van de Graaff tijdens de vergadering van de WSO-commissie ingesproken, waarin hij met name heeft gepleit voor harde voorwaarden voor verdere ontwikkeling van dit cultuurhistorisch zeer waardevolle gebied in plaats van met mooie woorden geformuleerde intenties. Voorwaarden bv waar het gaat om vervangende nieuwbouw in dit kwetsbare gebied: deze bebouwing dient “passend” te zijn, niet aantastend.. Er is in het verleden als teveel verloren gegaan.
In 2009 publiceert de gemeente het Concept Bestemmingsplan.

Werkgroep Open Monumentendag op zaterdag 13 september

Het thema voor 2008 was “Sporen in de tijd”.
In de Werkgroep hadden zitting -- naast de HVR-bestuursleden de heren Evert van de Graaff en Wim Dammers—mevrouw Hannie van Leeuwenberg en de heren Arjan Kwakernaak (voorzitter), Dik Koersen (secretaris) en Jan Hartkamp. De Werkgroep heeft een brochure het licht doen zien, getiteld “Sporen in de tijd”: hierin zijn de saillante momenten uit de Rijswijkse geschiedenis, zoals deze zijn opgenomen in de Rijswijkse Canon gekoppeld aan de monumenten, zoals die zijn verschenen in de diverse brochures, uitgegeven door de HVR (Monumentenwandeling, Jugendstil-wandeling Leeuwendaal, Wandeling Landgoederenzone, ed.). Op deze wijze is het mogelijk een individuele historische route door Rijswijk samen te stellen.
De HVR-stand voor het museum werd ook dit jaar weer uitstekend bezocht. De diverse uitgaven van de vereniging (brochures, Jaarboeken, ansichtkaarten) vonden gretig aftrek.
Vermeldenswaard is nog, dat de nabestaanden van het in 2007 overleden HVR-lid de heer H. Augustijn de boeken over Rijswijk uit zijn verzameling hebben geschonken ter verkoop, waarbij de opbrengsten ten goede kwamen van de HVR.

Bijeenkomsten

In 2008 kregen de leden de volgende bijeenkomsten aangeboden:

  • Op 21 februari werd een bijeenkomst gehouden in de St. Bonifatiuskerk, mede in het kader van “2008 Jaar van het religieus Erfgoed”. De pastoor, de heer Lex van Deelen schetste de geschiedenis van de Bonifatiusparochie en hij lichtte de veertien bijzondere Kruiswegstaties toe, die zijn uitgevoerd in de vorm van tegeltableaus naar een ontwerp van Theo Molkenboer (aangebracht tussen 1908 en 1916).
    Aansluitend verzorgde de heer Rutger Polderman van het architectenbureau TAK een lezing over de restauratie van de kerk. Na afloop konden de leden de Kruiswegstaties bekijken, waarna het Parochiebestuur de aanwezigen een hapje en een drankje aanbood.
  • Op 27 maart heeft de heer Dr. Bouke Jagt, voorzitter van de Stichting Altvoorde een lezing gehouden over funeraire cultuur in Europa, met een focus op grafcultuur in Rijswijk. De Stichting Altvoorde zet zich in om graven van belangrijke cultuurdragers in Nederland in stand te houden.
  • Op 24 april hield de heer Peter Deunhouwer, stadsarcheoloog van de gemeente Delft een lezing over archeologisch onderzoek in de Harnaschpolder. Aansluitend presenteerde de heer Hans Koot, gemeentearcheoloog van Rijswijk de resultaten van opgravingen in de Hoekpolder en de Plaspoelpolder. Beide onderzoeken hebben een groot aantal interessante vondsten uit de Romeinse tijd en de late Middeleeuwen opgeleverd.
  • Op 8 mei, aansluitend op de Algemene Ledenvergadering heeft de heer Koos Havelaar, voorzitter van de Stichting Haags Industrieel Erfgoed (SHIE) een lezing gehouden over de activiteiten van de SHIE, in het bijzonder over de lopende restauratiecampagne van oude reclame muurschilderingen in den Haag, onder het motto “Muurvlakte te huur”.
  • Op 23 september hield de schrijver van het boek “Het verhaal van Leeuwendaal”, de heer Erik Andriessen een lezing over deze bijzonder Rijswijkse wijk en zijn speurtocht om de geschiedenis van de wijk --die is gebouwd rond de vorige eeuwwisseling—te achterhalen. Het boek is een uitgave van de Stichting Rijswijkse Historische Projecten.
  • Op 23 oktober waren de leden van de HVR te gast in het Museum Rijswijk: de gemeentearcheoloog de heer Hans Koot hield er een lezing onder de titel “Opgegraven ! Archeologisch onderzoek in Rijswijk”, waarin hij aandacht besteedde aan het 15-jarig bestaan van het taakveld Archeologie van de gemeente Rijswijk en aan de resultaten van haar werkzaamheden in die periode. Na afloop konden de toehoorders de gelijknamige tentoonstelling bezoeken, waarna het museum een drankje en een hapje aanbood.
  • Op 20 november – aansluitend op de Algemene Ledenvergadering – heeft de heer Huub Blankenberg, directeur van de Verneiging Rembrandt de geschiedenis van zijn vereniging geschetst, welke in 2008 125 jaat bestaat. In de vorm van een quiz presenteerde hij de activiteiten van de Vereniging Rembrandt: het helpen verwerven van belangrijke kunstwerken voor Nederlandse musea.
  • Op 18 december heeft de heer Dr. Ben van der Have een lezing gegevn over de Landgoederenzone, naar aanleiding van het verschijnen bij de Stichting Rijswijkse Historische Projecten van zijn boek “Buitens binnen de bebouwing: geschiedenis van de Rijswijkse Landgoederenzone”.

De reguliere lezingen werden gehouden in het Gebouw Hofrust.