Het thema van de Open Monumentendag 2013 is “Macht en Pracht”. In het artikel van vorige week is uitvoerig over dit thema bericht. Het thema is ook gekozen om stil te kunnen staan bij het 200-jarig bestaan van het Koninkrijk der Nederlanden.
Wanneer een lid van het Koninklijk Huis overlijdt wordt deze bijgezet in de Koninklijke grafkelder in de Nieuwe Kerk in Delft: dit gebruik dateert al van de tijd van Willem van Oranje. Bij diens overlijden kon Willem van Oranje niet worden bijgezet bij zijn voorouders in de Lieve Vrouwekerk in Breda, aangezien Breda toen bezet was door de Spanjaarden. Toen werd gekozen voor een tijdelijk geïmproviseerd monument in het koor van de Nieuwe Kerk in Delft. In 1614 werd het grafmonument en de grafkelder aangelegd.
Vroeger was het niet gebruikelijk dat vrouwen aanwezig waren bij een rouwplechtigheid. Koningin Emma was de eerste vrouw die aanwezig was bij de uitvaart van haar echtgenoot, Koning Willem III.
De uitvaart vindt plaats volgens een vaste route vanaf Den Haag en daarbij komt Rijswijk in beeld: de stoet verplaatst zich over Rijswijks grondgebied naar Delft. De volgende route wordt daarbij gevolgd: vanaf de Broeksloot kade komt de stoet Rijswijk binnen, gaat dan richting Delft over de Haagweg, Hoornbrug, Laan van Hoornwijck via de Singel en de Poortweg (beide in den Haag) naar het Instituut Defensieleergangen. Daar sluit de rest van de Koninklijke familie aan. Daarna via de Singel en de Poortweg over het viaduct over rijksweg 13 (de Rijswijkse Landingsbaan), dan via de Vrijenbanselaan richting Delft.
De rouwstoet bestond bij de laatste bijzettingen (prins Bernard in 2002, koningin Juliana in 2004 en prins Claus in 2008) uit twee delen. De stoet vertrok van Paleis Noordeinde in Den Haag. In de stoet werd de Gala Lijkkoets gevolgd door een bloemenbrik en een rijtuig met een aantal zeer naaste familieleden, zoons of kleinzoons van de overledene. Bij het Instituut Defensie Leergangen aan de Brasserkade voegde de rest van de naaste familie zich in de stoet voor de tocht naar de Nieuwe Kerk in Delft. Langs de hele route, bij Paleis Noordeinde en bij de Nieuwe Kerk stonden militaire ereafzettingen. Vanaf het moment dat de stoet Delft naderde tot het moment van bijzetting losten twee saluutbatterijen, opgesteld in Delft, saluutschoten. Tijdens de tocht door Delft wordt de Trinitas- of Bourdonklok van de Oude Kerk in Delft geluid.
Begravenisstoet Prins Hendrik, 1934
Dit artikel verscheen in augustus 2013 in Groot Rijswijk als onderdeel in een serie naar aanleiding over de Open Monumentendag