April 2015: Rijswijk Bevrijd!



Rijswijk Bevrijd!

April 1945. Dolle Dinsdag is al maanden geleden. In plaats van bevrijd te zijn, maakt Rijswijk de bezetting nog in volle hevigheid mee. De hongerwinter. De kindertransporten. De fusillade bij het Haantje.
Maar eind april gloort er hoop! Het is duidelijk dat de omstandigheden veranderen als de BBC voedseltransporten naar het westen van Nederland aankondigt. 'Operatie Manna' koerst op zondag 29 april onder andere naar vliegveld Ypenburg en zal daar gedurende twee weken 1400 ton voedingsmiddelen afwerpen. De Rijswijkers klimmen die zondag op de daken en wuiven op straat naar de tientallen vliegtuigen die hun missie uitvoeren. Speciale vrijwilligers mogen de pakketten ophalen.
Daarmee heeft de bevolking nog niet direct iets te eten: de producten worden verzameld en verdeeld en zo duurt het nog een week voor alles voor iedereen beschikbaar is.
Op vrijdagavond 4 mei komt het bericht van Duitslands capitulatie. Ook in Rijswijk breken direct feesten uit en verschijnen verstopte vlaggen aan de gevels. De jeugd sloopt onder luid gejuich de vele Duitse verkeersborden langs de Haagweg.
De volgende dag staan de mensen langs de Haagweg en op de Hoornbrug in afwachting van de bevrijders, maar toejuichingen klinken nog niet, wel schimpscheuten en hoongelach voor Duitsers die de aftocht blazen. Ook op zondag 6 mei zijn er nog geen geallieerden. De kerken zitten die dag vol. Pastoor Wiemers: 'Daarna liet de organist het Wilhelmus horen en hieven spontaan alle aanwezigen het groot enthousiasme en staande het Wilhelmus aan. Het was indrukwekkend. Een avond, zo zeiden de gelovigen, om nooit te vergeten.' Pas op 7 en 8 mei druppelen de eerste geallieerden Rijswijk binnen, de officiële intocht loopt namelijk via Voorburg. Maar op 9 mei rijden de eerste eenheden van het Canadese Legerkorps ons dorp over de Hoornbrug en zien we de bekende taferelen van toejuichingen, het beklimmen van de voertuigen en het vastlopen van de kolonne in de mensenmassa.
In de maanden die volgen zijn er verschillende bevrijdingsfeesten, die uiteindelijk uitmonden in het officiële feest op Koninginnedag, 31 augustus en de volgende dag. Het hoogtepunt is een corso met praalwagens en verklede mensen. Als dank- en eerbetoon aan de koningin worden een Wilhelmina-lantaarn geplaatst en bomen ter ere van Juliana en Bernhard. Het slot van de feesten is een vliegshow van de RAF boven Ypenburg op 15 september. Dat dat weer mogelijk is, is een teken dat de bezetting van Rijswijk voorgoed voorbij is. 

Referentie: Om nooit te vergeten, Rijswijk in de Tweede Wereldoorlog. Rijswijkse Historische Reeks, deel 6/7, 1991; 

Dit artikel verscheen in april 2015 in Groot Rijswijk.