Augustus 2011: Landgoed Leeuwendaal



Midden in de wijk Leeuwendaal staat een kleine flat, die qua formaat en stijl uit de toon valt bij de omringende herenhuizen. Waar deze huizen uit het begin van de 20e eeuw stammen, dateert de flat uit de 50er jaren. De flat staat op de plek van het vroegere landhuis Leeuwendaal, dat daar heeft gestaan vanaf de 17e eeuw tot 1950, toen het wegens bouwvalligheid werd gesloopt.
Het landgoed Leeuwendaal besloeg vroeger wat nu de wijk Leeuwendaal is: het gebied tussen de Geestbrugweg, Geestbrugkade, Nassaukade en Haagweg. In 1616 wordt voor het eerst gesproken over een “hofstede genaemt Lewendael”. Een hofstede is meestal een grote boerderij, pas aan het einde van de 17e eeuw is er sprake van een”huis met zaal, salon, keuken, kelderkamer, wijnkelder en bierkeldertje en op de bovenverdieping diverse slaapkamers”. Bovendien is er een paardenstal, kortom hier is dan sprake van een landhuis. In de loop van de tijd wordt het buiten uitgebreid met tuinen, boomgaarden, moestuinen en landerijen. Op oude kaarten is te zien, dat de (moes)tuinen en boomgaarden zich vooral rond het huis en aan de oostzijde van het landgoed bevonden en de landerijen aan de westelijke kant. Het complex heeft vele eigenaren gekend: in de recente geschiedenis is vooral de familie Koechlin interessant, die het landgoed in eigendom had tussen 1877 en 1921. Josué Emile Koechlin was een van oorsprong Duits industrieel, die trouwde met de Nederlandse Wijnanda Nicola, dochter van een vermogend bakkersgeslacht (Lensvelt-Nicola). Koechlin was directeur van de “Nicola Koechlin & Co Stoommeelfabriek”, welke aan de Voorburgse kant van de Trekvliet stond, tegenover Cromvliet. Al in 1902 werd de stroomlevering door de fabriek verzorgd en zo werd Leeuwendaal het eerste huis in Rijswijk, dat aangesloten was op het elektriciteitsnet. De huidige Leeuwendaallaan was de oprijlaan van het landhuis. In 1901 verkocht Koechlin grond van zijn landgoed voor de aanleg van de nieuwe wijk Leeuwendaal: de “Bouwgrondmaatschappij Leeuwendaal” is hiervoor waarschijnlijk speciaal opgericht. In 1903 wordt de eerste villa aan de Koninginnelaan 1 opgeleverd. In 1912 overleed Koechlin, zijn weduwe blijft er wonen tot 1921. In dat jaar wordt het pand -- na de aanleg van de wijk gereduceerd tot “huis met tuin”-- overgenomen door de familie Van der Ven, die er tot 1943 heeft gewoond. Tijdens en na de oorlog treedt het verval in, waarna het in 1950 wordt afgebroken en er een portiekflat met 21 appartementen voor in de plaats komt.

Leeuwendaal

Dit artikel verscheen in augustus 2011 in Groot Rijswijk.