Aan het einde van 19de eeuw was de Theologische school der Christelijk Gereformeerde Kerk gevestigd aan de Stille Veerkade 28 in Den Haag. Hier kreeg de student onderwijs in de theologie. Rond 1899 vonden de Curatoren dat de omgeving van de school ongezond was en dus vond men een andere plek in de Villa Nuova te Rijswijk. In het grote gebouw richtte men ook een hospitium in, waar de studenten konden wonen. Mevrouw de weduwe Hansen die als een moeder door de studenten werd bemind, werd tot directrice benoemd. Het Gemeentebestuur van Rijswijk kreeg begin 1899 het bericht binnen dat met ingang van april de school in Rijswijk zou worden gevestigd.
Na een goed begin kwamen er klachten. Daarom stelde het Curatorium de opheffing van het hospitium voor aan de Synode der Christelijk Gereformeerde Kerk. In 1905 kwam hiermee een einde aan het hospitium in de Villa Nuova.
Elk jaar moest er volgens artikel 101 van de wet op het Hoger Onderwijs door de Curatoren een verslag naar het Gemeentebestuur gestuurd worden, aangaande het reilen en zeilen van de school. Over de studenten werd ook gerapporteerd. Het aantal schommelde rond de 14. Meestal waren er een stuk of vijf bezig met de voorbereidende vakken, de rest volgde de theologische opleiding die meestal tot het kandidaats in de Godgeleerdheid leidde. Dat gebeurde overigens niet elk jaar, maar veel uitvallers waren er niet. Al naar gelang er geld was, konden er meer of minder docenten worden aangesteld. De vakken werden nauwkeurig aangeduid en uitgaande van het aantal docenten onderling verdeeld. Er werd strikt de hand gehouden aan het verplicht aantal te geven lessen. Over de financiën kon men meestal melden dat er genoeg geld was voor alle activiteiten, dankzij collectes en giften. Soms was er een mager jaar, omdat de kerkelijke gemeenten niet rijk waren. Zo nu en dan ontving men een erfenis, waardoor uitbreiding van het onderwijzend personeel kon worden gerealiseerd.
In 1918 besloot de Synode de school naar het midden van het land te verplaatsen. Het Curatorium kreeg een blanco cheque om een geschikt pand te kopen en in te richten. Uiteindelijk koos men een villa in Apeldoorn. Er was grote vreugde bij allen die kerk en school liefhadden. De grondtoon was de erkenning: "De goede hand onzes Gods heeft ons dit alles bereid; Zijn naam zij voor alles geprezen".
Dit artikel verscheen in december 2012 in Groot Rijswijk