Behalve de Herenstraat en de Kerklaan is er nog een oude weg in Rijswijk, die dateert uit de Middeleeuwen en dat is het Julialaantje.
In de vroegste bronnen (uit 1595) wordt gesproken over een "kerk- ende buurpat": deze benaming geeft aan, dat het een verbindingspad was tussen de aangrenzende bewoners (buurpad) en de toegangsweg naar de dorpskerk.
Het was in die tijd nog geen doorgaande weg, maar een pad, dat grotendeels liep over de landerijen van de verschillende eigenaren: er lagen dan ook diverse bruggetjes over de afscheidingssloten. Het pad was gemeenschappelijk eigendom van de grondeigenaren en er gold recht van overpad. Het pad moest dus begaanbaar blijven: er bestaat een arrest uit 1633, waarbij Frederik Hendrik aan Vrouwe van Seventer, bewoonster van Westhof een boete oplegde, omdat zij diverse malen de planken die over de sloten rond haar terrein lagen had verwijderd !
In de 18e eeuw raakte de naam “Binnenpad” in zwang en sinds het einde van de 19e eeuw gebruikte men de naam “Julialaantjes”, dus in meervoud.
Vanaf 1894 maakte het pad officieel deel uit van de Van Vredenburchweg en waren de huizen in de huisnummering van deze weg opgenomen: dat gaf irritatie bij de bewoners. Naar aanleiding van deze klachten besloot de gemeente op 8 maart 1929 om het pad officieel een straatnaam te geven: sindsdien heet het “Julialaantje”.
Het pad loopt –evenals de huidige Van Vredenburchweg—over de Strandwal. Vanuit het dorp gezien begint het op de hoek van de Van Vredenburchweg en de Laan te Blotinghe: de prent van Eduard Houbolt is daar getekend. Vanaf die plek loopt het Julialaantje in westelijke richting door de Landgoederenzone tot aan de spoorlijn. Voor de oorlog stuitte de wandelaar daar op een hek, dat na zonsondergang was gesloten. Ten tijde van de naamgeving in 1929 liep het pad overigens nog iets door over het spoor naar de historische boerderijen Spoorzicht en Duinzicht.
Het Julialaantje dankt zijn ontstaan aan de diverse boerderijen, die aan het pad lagen. Vele daarvan zijn later verbouwd en uitgebreid tot buitenhuizen, zoals er nog vele langs de route liggen. Het karakter van landelijke weg veranderde in het begin van de 60er jaren, toen de Burgemeester Elsenlaan richting den Haag werd aangelegd: deze doorsnijdt nu het Julialaantje. Maar langs Den Burch, tussen de voetbalvelden van Vredenburch door en langs de Westhof heeft het Julialaantje zijn landelijke karakter behouden.
Eduard Houbolt – Julialaantje, 1948 (collectie Museum Rijswijk)
Dit artikel verscheen in mei 2012 in Groot Rijswijk