November 2012: De posterijen te Rijswijk, vanaf 1757 tot heden



De posterijen te Rijswijk, vanaf 1757 tot heden.

Vanaf 1752 bestond in het Gewest Holland de ‘Statenpost’, die door de overheid werd gecontroleerd. Voor het briefverkeer van en naar het dorp Rijswijk kwam vanaf 1757 de postkoets met postiljon uit Leiden en bereikte via Voorschoten, Leidschendam, en Voorburg en daarna over de Geestbrug de ‘herberg Witsenburg’. Daar overhandigde de postiljon de post bestemd voor ons dorp aan de Rijswijkse ‘brievengaarder’, die dan de post ging uitwisselen. Hij was altijd op tijd ter plekke, omdat hij precies op de hoogte was van de aankomsttijden van de koets. Veel post was er overigens niet, want het merendeel van de bevolking was nog analfabeet. Het ging om post voor voorname ingezetenen en bewoners van buitenhuizen. Op hun verzoek kwam er op 11 juli 1865 een officieel hulppostkantoortje, in een kleine woning aan de Heerenweg A-14. De brievengaarder werd nu door de Rijswijkers met de ‘weidse’ naam van ‘postdirecteur’ aangeduid.

In 1880 dienden B&W een verzoek in bij de Inspectie ’s-Gravenhage van de Posterijen voor een echt postkantoor. De reden was dat de bevolking, die steeds beter kon lezen en schrijven, in de laatste tien jaar behoorlijk was gegroeid. Bovendien kwamen er steeds meer diensten bij, zoals verzending en uitbetaling van postwissels en het versturen van aangetekende brieven. Men wilde een kantoor, een wachtruimte voor het publiek, een kamer voor de brievenbestellers en voldoende woonruimte voor de directeur. Helaas kon de gemeente niet aan deze voorwaarden voldoen en daarom liet het postkantoor tot 1901 op zich wachten. Toen kocht de gemeente de woning met winkelhuis aan de Heerenweg Wijk A nummers 11k en 11e. Op den duur werd het pand te klein. Nieuwbouw was uitgesloten en dus werd op 20 januari 1920 de villa aan de Haagweg 177 als postkantoor in gebruik genomen. Er kwamen in nieuwe wijken postkantoren bij totdat de PTT in 1988 bekend maakte dat veel postkantoren en postagentschappen zouden moeten verdwijnen in verband met het teruglopen van de lokethandelingen Voor het postkantoor aan de Irenelaan kwam in 2010 het einde. Op de laatste dag waren de klanten droevig gestemd, maar ook voor het personeel dat veelal reeds jaren met veel plezier de service verleende, was het treurig. Het zou wel weer wennen in het postagentschap in de Brunawinkel in de Bogaard en in de Plussupermarkt, maar toch! De vestiging aan de Steenplaetsstraat doet nog steeds dienst als bestelkantoor.

postkantoor aan de Heereweg

Dit artikel verscheen in november 2012 in Groot Rijswijk